Afgelopen week stond het weer in de krant. Onze koning heeft gestudeerd in Engeland. Maar het is niet waar. Hij zat een aantal jaren op een internaat in Wales, het Atlantic College aan de zuidkust. Je komt er langs wanneer je besluit het hele Welsh Coastpath te gaan lopen, het Llwybr Arfordir Cymru, ongeveer 1400 km. Want Wales is het enige land ter wereld waar je echt de hele kust langs kunt wandelen. Vanuit ons huis in Blaenau Ffestiniog ben je met de bus in een kwartier bij het pad. Klimmen, dalen, pootje baden (wanneer een rivier in zee uitkomt), over rotsen, zand en kiezels, het kustpad biedt voor iedereen wat.
Wales is dus een land. Meestal als onderdeel van het Verenigd Koninkrijk, samen met Engeland, Schotland en Noord-Ierland. Soms als onderdeel van Groot-Brittannië, dan telt Noord-Ierland niet mee. Net als het eiland Mann, dat ook een soort aparte status heeft, en Ierland en Schotland hoort Wales bij de Keltische landen en cultuur. (Ook Cornwall en het Franse Bretagne horen er bij, maar dat is heel lang geleden.)
Wales is dus van oorsprong keltisch gebied met een keltische taal. Het woord Wales is een Engelse verbastering. Het oud-engelse woord wealh betekent vreemdeling en zelfs Kelt. Maar niet iedereen is er zeker van. De Welshmen zelf noemen hun land Cymru, speek uit Kèmri, en dan de i als de i in ik. En de è een beetje in de richting van een e u als in mug. En dan nog heb je het niet helemaal. Cymru heeft te maken met een oud woord dat zoveel betekent als landgenoten, dus het tegenovergestelde van Wales.
Maar zeg dus nooit tegen een Welshman dat je in Engeland bent want dat verstoort de (overigens gemakkelijk te verwerven) vriendschap. Tegenwoordig heeft Wales in de hoofdstad Cardiff een eigen parlement met redelijk veel zeggenschap, (meer dan de Noordieren maar minder dan de Schotten), hoewel ze ook in Westminster vertegenwoordigd zijn met o.a. vier leden van de eigen Welshe partij Plaid Cymru.
De vreemde constructie heeft ook gevolgen in de sport. Bij de Olympische Spelen bijvoorbeeld doet Groot-Brittannië mee en Noordieren kunnen kiezen tussen Ierland of Groot-Brittannië. Wat voetbal betreft zijn Wales, Schotland, en Noord-Ierland, net als Engeland aparte landen. Maar voor Europese competities is het ingewikkeld. Schotland kan vertegenwoordigd zijn door bijvoorbeeld Celtic, dat vroeger zelfs een keer de Europa Cup 1 won, maar Wales niet door Cardiff of Swansea want die twee spelen in de Engelse competitie. De kampioen van Wales minus de drie of vier teams in de Engelse competitie mag dan wel weer meedoen in de voorronden van de UEFA league. Noord-Ierland kan, mochten ze door de voorronden komen, wel weer een kampioen leveren voor de Champions League.
Om het verhaal min of meer compleet en nog verwarrender te maken, bij rugby doet Noord-Ierland niet als aparte natie mee maar is het onderdeel van het Ierse team. En wint Wales geregeld de six-nations, want meer dan voetbal is rugby de nationale sport.
Probeer dus goed te onthouden dat Wales in ieder geval nooit Engels genoemd kan worden want de Prince of Wales is een typisch Engels doekje voor het Welshe bloeden. Om dat te begrijpen moet je maar eens de zesde aflevering van het derde seizoen van The Crown gaan bekijken. En onze prins mag dan geen Prince of Wales zijn, hij heeft er wel gestudeerd maar waarschijnlijk geen woord Welsh opgepikt.
